रासायनिक ऑक्सिजन मागणी (सीओडी): निरोगी पाण्याच्या गुणवत्तेसाठी एक अदृश्य शासक

आपण राहत असलेल्या वातावरणात, पाण्याच्या गुणवत्तेची सुरक्षा हा एक महत्त्वाचा दुवा आहे. तथापि, पाण्याची गुणवत्ता नेहमीच स्पष्ट नसते आणि ते अनेक रहस्ये लपवते जे आपण थेट आपल्या उघड्या डोळ्यांनी पाहू शकत नाही. रासायनिक ऑक्सिजन मागणी (सीओडी), पाण्याच्या गुणवत्तेच्या विश्लेषणातील मुख्य मापदंड म्हणून, एका अदृश्य शासक प्रमाणे आहे जो आम्हाला पाण्यातील सेंद्रिय प्रदूषकांच्या सामग्रीचे प्रमाण आणि मूल्यांकन करण्यात मदत करू शकतो, ज्यामुळे पाण्याच्या गुणवत्तेची खरी स्थिती उघड होते.
कल्पना करा जर तुमच्या स्वयंपाकघरातील गटार ब्लॉक असेल तर एक अप्रिय वास येईल का? हा वास प्रत्यक्षात ऑक्सिजनच्या कमतरतेच्या वातावरणात सेंद्रिय पदार्थांच्या किण्वनामुळे निर्माण होतो. जेव्हा हे सेंद्रिय पदार्थ (आणि काही इतर ऑक्सिडायझेबल पदार्थ, जसे की नायट्रेट, फेरस मीठ, सल्फाइड इ.) पाण्यात ऑक्सिडाइझ केले जातात तेव्हा किती ऑक्सिजन आवश्यक आहे हे मोजण्यासाठी COD चा वापर केला जातो. सोप्या भाषेत सांगायचे तर, सीओडी मूल्य जितके जास्त असेल तितके पाणी सेंद्रिय पदार्थांमुळे अधिक गंभीरपणे प्रदूषित होते.
सीओडी शोधण्याला अतिशय महत्त्वाचे व्यावहारिक महत्त्व आहे. जलप्रदूषणाची डिग्री मोजण्यासाठी हे एक महत्त्वाचे संकेतक आहे. जर सीओडी मूल्य खूप जास्त असेल तर याचा अर्थ असा की पाण्यात विरघळलेला ऑक्सिजन मोठ्या प्रमाणात वापरला जाईल. अशाप्रकारे, जगण्यासाठी ऑक्सिजनची गरज असलेल्या जलचरांना (जसे की मासे आणि कोळंबी) जगण्याच्या संकटाला सामोरे जावे लागेल आणि त्यामुळे "डेड वॉटर" ची घटना घडू शकते, ज्यामुळे संपूर्ण परिसंस्था कोलमडून पडेल. म्हणून, COD ची नियमित चाचणी म्हणजे पाण्याच्या गुणवत्तेची शारीरिक तपासणी करणे, वेळेवर समस्या शोधणे आणि सोडवणे.
पाण्याच्या नमुन्यांचे सीओडी मूल्य कसे शोधायचे? यासाठी काही व्यावसायिक "शस्त्रे" वापरणे आवश्यक आहे.
पोटॅशियम डायक्रोमेट पद्धत ही सर्वात सामान्यपणे वापरली जाणारी पद्धत आहे. हे क्लिष्ट वाटते, परंतु तत्त्व प्रत्यक्षात खूप सोपे आहे:
तयारीची अवस्था: प्रथम, आपल्याला ठराविक प्रमाणात पाण्याचा नमुना घ्यावा लागेल, नंतर पोटॅशियम डायक्रोमेट, एक “सुपर ऑक्सिडंट” घालावा आणि प्रतिक्रिया अधिक सखोल करण्यासाठी उत्प्रेरक म्हणून काही सिल्व्हर सल्फेट घालावे लागेल. जर पाण्यात क्लोराईड आयन असतील तर त्यांना मर्क्युरिक सल्फेटने संरक्षित करावे लागेल.
हीटिंग रिफ्लक्स: पुढे, हे मिश्रण एकत्र गरम करा आणि त्यांना उकळत्या सल्फ्यूरिक ऍसिडमध्ये प्रतिक्रिया द्या. ही प्रक्रिया पाण्याच्या नमुन्याला "सौना" देण्यासारखी आहे, ज्यामुळे प्रदूषक उघड होतात.
टायट्रेशन विश्लेषण: प्रतिक्रिया संपल्यानंतर, उरलेल्या पोटॅशियम डायक्रोमेटला टायट्रेट करण्यासाठी आम्ही अमोनियम फेरस सल्फेट, एक "कमी करणारे एजंट" वापरू. रिड्युसिंग एजंटचा वापर किती होतो याची गणना करून, पाण्यातील प्रदूषकांचे ऑक्सिडायझेशन करण्यासाठी किती ऑक्सिजन वापरला गेला हे आपण जाणून घेऊ शकतो.
पोटॅशियम डायक्रोमेट पद्धतीव्यतिरिक्त, पोटॅशियम परमँगनेट पद्धतीसारख्या इतर पद्धती आहेत. त्यांचे स्वतःचे फायदे आहेत, परंतु उद्देश एकच आहे, जो COD मूल्य अचूकपणे मोजणे आहे.
सध्या, जलद पचन स्पेक्ट्रोफोटोमेट्री पद्धत प्रामुख्याने स्थानिक बाजारपेठेत सीओडी शोधण्यासाठी वापरली जाते. पोटॅशियम डायक्रोमेट पद्धतीवर आधारित ही एक जलद सीओडी शोध पद्धत आहे आणि पॉलिसी मानक “HJ/T 399-2007 पाणी गुणवत्ता निर्धारण ऑफ केमिकल ऑक्सिजन डिमांड रॅपिड डायजेशन स्पेक्ट्रोफोटोमेट्री” लागू करते. 1982 पासून, लिआनहुआ टेक्नॉलॉजीचे संस्थापक श्री जी गुओलियांग यांनी सीओडी जलद पाचन स्पेक्ट्रोफोटोमेट्री आणि संबंधित उपकरणे विकसित केली आहेत. 20 वर्षांहून अधिक प्रचार आणि लोकप्रियतेनंतर, शेवटी 2007 मध्ये ते राष्ट्रीय पर्यावरण मानक बनले, ज्यामुळे COD शोध जलद शोधण्याच्या युगात आला.
लिआनहुआ तंत्रज्ञानाने विकसित केलेली सीओडी जलद पचन स्पेक्ट्रोफोटोमेट्री 20 मिनिटांत अचूक सीओडी परिणाम मिळवू शकते.
1. 2.5 मिली नमुना घ्या, अभिकर्मक D आणि अभिकर्मक E घाला आणि चांगले हलवा.
2. सीओडी डायजेस्टर 165 डिग्री पर्यंत गरम करा, नंतर नमुना ठेवा आणि 10 मिनिटे पचवा.
3. वेळ संपल्यानंतर, नमुना काढा आणि 2 मिनिटे थंड करा.
4. 2.5 मिली डिस्टिल्ड वॉटर घाला, चांगले हलवा आणि 2 मिनिटे पाण्यात थंड करा.
5. मध्ये नमुना ठेवाCOD फोटोमीटररंगमितीसाठी. कोणतीही गणना आवश्यक नाही. परिणाम स्वयंचलितपणे प्रदर्शित केले जातात आणि मुद्रित केले जातात. हे सोयीस्कर आणि जलद आहे.